Skocz do zawartości

Historia: satelitarny analog w Polsce


Mr. Orbita
 Udostępnij

Rekomendowane odpowiedzi

@studiolitek za sprawą korespondencji zainspirował mnie do podłubania w historii polskiego przekazu analogowego na satelitach. Odkopałem swoje najstarsze notatki, przegrzebałem archiwalia i udało mi się mniej-więcej poskładać historię polskiego analogu na orbicie. Są jednak pewne braki lub nieścisłości, dlatego wrzucam to, co udało mi się ustalić licząc na pamięć forumowiczów i uzupełnienie tego, czego mi się nie udało przywołać.

 

Największy problem jest z okresem 1992-końcówka 1995. Ja tak na całego wkręciłem się w TV Sat pod koniec 1995 roku i od tego czasu mam dość precyzyjne notatki, czy materiały (np. mam wykaz kanałów dodany do tunera Huth 1000 - mojego pierwszego analogowca, pochodzący z kwietnia 1995, ale sam tuner oczywiście kupiłem nieco później, mam go cały czas ;) ). Od połowy lat .90 prowadziłem sobie dwa zeszyty z satelitarnymi notatkami oraz najpierw w zeszytach, a później w segregatorach tworzyłem sobie (normalnie ręcznie - długopisem) własne tabele. Robiłem to na swoje potrzeby i nie przewidywałem, że to się może kiedyś do czegoś przydać.

 

Korzystałem w tamtych czasach z wielu źródeł i nie jestem już w stanie precyzyjnie ustalić co z czego pochodzi, ale składają się na to:

- obserwacje własne

- spostrzeżenia czytelników To&Owo (np. na pewno pierwszy raport o polskich napisach na Discovery Channel wskazujący na 2 grudnia 1995 to raport od czytelnika To&Owo - to pamiętam) oraz informacje tam publikowane przez redakcję

- informacje z serwisu teletekstu TVP2

- informacje z teletekstu niemieckiego Sat.1 oraz francuskiego TV5 (były tam kąciki satelitarne)

- na pewno uwzględniałem w swoich zapiskach raporty p. Zdzisława Marchewki z TV Sat Magazynu, który zresztą aktywnie kupowałem od lutego 1996 przez kilka lat (SAT Kuriera poznałem później :P )

- informacje z portalu SAT Kuriera oraz z gazety

- w późniejszym czasie raporty SatcoDX i Lyngsat, także archiwalne listy mailingowe

 

1992 - 1994

Wszystko wskazuje, że pierwszym polskim kanałem analogowym na satelicie była obecna TVP Polonia, wtedy TV Polonia. Pierwsza emisja satelitarna miała miejsce 24 października 1992 roku (od 20:00 do 21:15) z 11,554 GHz, pol. H (PAL, fonia mono z 6,65 MHz, na 7,20 MHz jednocześnie testowano przekaz PR1), ale to nie był jeszcze regularny program. Emisję okazjonalną zrealizowano z okazji obchodów 40-lecia TVP. Na pewno transmitowano pierwszy finał WOŚP 3 stycznia 1993 roku. Regularna emisja ruszyła 31 marca 1993. Przekaz nie był realizowany z 13°E, a z 16°E (wtedy Eutelsat II F3) i to 16°E była początkowo "polską" pozycją. Brakuje mi szczegółów dot. częstotliwości przekazu w początkowym okresie, ale w 1994 roku transmisję realizowano z 11,080 GHz, pol. H. Emisja nie od początku była stereofoniczna (wyjściowo używano podnośnych 6.60 MHz i 7.02 MHz) - tak było jeszcze w 1994 roku.

 

Pierwszym polskim regularnym satelitarnym kanałem TV był natomiast PolSat (wtedy "S" duże). Testy ruszyły 1 grudnia 1992, a regularnie kanał pojawiał się od 5 grudnia 1992 o 16:30. Na początku kanał nadawał tylko nieco ponad 4 godziny dziennie (dwa bloki: 16:30-18:45 i 23:15 - 1:30, rozdzielony przez blok holenderskiego TV Plus), później 8 i finalnie 10 godzin dziennie (15:00 - 1:00). Emisja na początku była prowadzona z 16°E, ale ponownie brakuje mi precyzyjnych informacji o częstotliwości. Przypuszczalnie najpierw kanał był na 11,678 GHz, pol. H, a 15 lipca 1993 został przesunięty na 11,638 GHz, pol. H. Od 1 października 1994 PolSat przeszedł do emisji 16 godzin na dobę. Przekaz początkowo realizowano z Holandii, ponieważ w Polsce rynek medialny dopiero się rodził, nie było jeszcze przepisów dot. koncesji.

 

Jako ciekawostkę można dodać, że przez lata chodziła obiegowa opinia, że PolSat najdłużej tkwił z emisją dźwięku w mono. O ile jest prawdą, że faktycznie bardzo późno uruchomił regularny przekaz w stereo (analogowo - nie doczekał) o tyle dokopałem się do informacji, że PolSat eksperymentował z emisją dźwięku na 7.02/7.20 MHz (tzw. AU-1) bardzo wcześnie. Znalazłem takie informacje w kilku źródłach, mogło mieć to miejsce w 1994 roku jeszcze na 16°E i we wrześniu 1995 już na 13°E. Z jakichś powodów uznano jednak, że emisja w stereo nie ma sensu (?) lub uzasadnienia ekonomicznego (?) i później na lata to porzucono podczas gdy pozostali nadawcy ich wyprzedzili.

 

Palmę pierwszeństwa jeśli chodzi o polską stację radiową, emitowaną regularnie na satelicie (i zarazem pierwszą emisję w stereo) dzierży najprawdopodobniej RMF FM. Zgodnie z informacjami, którymi chwali się sam RMF - przekaz analogowy uruchomiono w listopadzie 1992 roku (aktualizacja: udało mi się ustalić, że dokładnie RMF FM pojawił się 31 października 1992 roku) na podnośnych muzycznego kanału MTV Europe na satelicie Astra 1A (19,2°E) na 11,421 GHz, pol. H (7.74/7.92 MHz). Dosył był realizowany przez satelitę PanAmSat prosto z Kopca Kościuszki w Krakowie, ale brak szczegółów dotyczących tego przekazu. Na 19,2°E stacja była przez kolejne 4 lata.

 

Przy RMF FM użyłem trybu przypuszczającego, bo wiadomo też, że przy sygnale TV Polonii na 16°E nadawano stacje Polskiego Radia. Nie jestem jednak w stanie ustalić od kiedy i czy miało to miejsce już w 1992 roku, czy stacje dołączono później oraz jaki był ich układ. Jeszcze w 1994 roku stacje Polskiego Radia były obecne na podnośnych TV Polonii na 11,080 GHz, pol. H w układzie: 7.20 MHz - Polskie Radio Program 1, 7.56 MHz - Polskie Radio Program 4, 7.74/7.92 MHz w stereo Polskie Radio Program 2, a 8.10/8.28 MHz - Polskie Radio Program 3. Po uruchomieniu dźwięku stereofonicznego na TV Polonii układ się zmienił i wtedy (jeszcze na 16°E): 7.38/7.56 MHz - PR1, 7.74/7.92 MHz - PR3, 8.10 MHz - PR Bis, 8.28 MHz - PR Warszawa. Taki układ był najpewniej do samego końca analogowego przekazu TV Polonii na 16°E, na 13°E od początku układ był inny. Jeśli Polskie Radio zaczęło eksperymentować z satelitą w tym samym czasie, co TV Polonia, to mogli być pierwsi, ale obawiam się, że tak nie było i to jednak RMF FM był pierwszy na satelicie i pierwszy w stereo (zresztą tak się chwalą i nie wydaje mi się, żeby się mylili ;) ). Jeśli ktoś tu pamięta szczegóły, to serdecznie zapraszam ;)

 

W okolicy 13 września 1994 roku przekaz satelitarny uruchomiła Polonia 1. Było to efektem wojny wytoczonej kanałom naziemnym, które stanowiły sieć Polonii 1. I w tym przypadku nie mam informacji o częstotliwości na początku, ale w 1995 roku przekaz realizowano z 13°E z Eutelsata II F1 z 11,672 GHz, pol. H. Jeśli kanał od początku tu był, to byłby to pierwszy polski kanał na 13°E. Od początku PAL z fonią monofoniczną 6.60 MHz i tak było do samego końca ich analogowej obecności na satelitach.

 

Polski CANAL+ testował od 2 grudnia 1994 roku i także zaczynał na 16°E. Jeśli nie zmieniał częstotliwości przekazu, to w 1995 roku był na 11,617 GHz, pol. V, dźwięku tu do samego końca monofoniczny na 6.60 MHz. Start regularnej emisji 21 marca 1995 roku.

 

1995

Jak wspomniałem wcześniej - 21 marca oficjalnie na 16°E ruszył polski CANAL+, częstotliwość 11,617 GHz, pol. V. PAL 6.60 MHz. Przekaz był kodowany w Nagravision Syster, zabezpieczano też dźwięk, choć nie było to konieczne, bo np. francuski CANAL+ Horizons, który był w późniejszym okresie na 13°E też był w Syster, ale dźwięk nie był kodowany.

 

28 marca 1995 wyniesiono satelitę Hot Bird 1. Nie doszedłem do informacji od kiedy zaczął pracę, ale z pewnością nie nastąpiło to od razu, zapewne gdzieś w drugim kwartale 1995 roku. Gdy zaczął pracę, to z 16°E zaczęto przerzucać polskie kanały i pierwszymi były PolSat (11,431 GHz, pol. H, PAL, 6.60 MHz, jakieś drobne testy AU-1), TV Polonia (11,474 GHz, pol. H, PAL, AU-1). TV Polonia emitowała stacje Polskiego Radia, ale w innym układzie niż na 16°E. Najpierw były to: 7.38 MHz PR1, 7.56 MHz PR Warszawa, 7.74 MHz PR3 i 7.92 MHz PR Bis. Wszystko w mono i tak Polskie Radio nadawano analogowo na satelicie już do samego końca. Zmiany układu stacji nastąpiły w kwietniu/maju 1996.

 

Przy przekazie PolSat-u (trudno określić od kiedy) emitowano w nocy od 2:00 do 6:00 dosyły dla polskich lokalnych kanałów TV Bryza - w negatywie. Pozostały tu do marca 1997, przerzucono je później na 11,345 GHz, pol. H. TV Regionalna Bryza wywodziła się ze Szczecina, dostęp do dosyłu mogli wykupić zainteresowani nadawcy - po podpisaniu umowy i zakupie dekodera za 600 zł. Reemisja audycji wymagała wnoszenia opłat 0,14$ lub 0,19$ od gniazdka w sieci (w drugim przypadku - jeśli nie zachowywano ramówki, dopuszczalna była różnica do 12 godzin).

 

W grudniu 1995 (pierwsze potwierdzenie pochodzi z 2 grudnia 1995) Discovery Channel rozpoczął testowo emisję polskich napisów ekranowych w teletekście. Używano strony 695. Kanał emitowano z 11,082 GHz, pol. H i nie był całodobowy. Emisja ruszała o 17:00 i trwała chyba do 3:00. Wcześniej pojawiał się The Learning Channel (7:00 - 17:00), później zamieniony w Discovery Home&Leisure, a nocą nadawano różne kanały telezakupowe, najpierw HSN, później The Quantum Channel i Shop America. Przekaz kodowano w systemach VideoCrypt I i II. Analogowo kanał nigdy nie poszerzył czasu emisji i do samego końca był nadawany od 17:00, cyfrowo gdy ruszyła polska wersja, to startowała o 9:00, ale od 9:00 do 17:00 były powtórki bloku wieczornego.

Nie potrafię przywołać kiedy ruszył Discovery Channel na 0,8°W, ale tam z uwagi na obecność teletekstu także polskie napisy były dostępne. Przekaz realizowano w D2-MAC i był kodowany w systemie EuroCrypt na 11,938 GHz, pol. R. Emisją prowadzono tylko w godzinach 18:00 do 1:00. Przekaz zakończono we wrześniu 2001. Kanał dzielił czas antenowy z TCC - The Childrens Channel (6:00 - 18:00, wyłączony we wrześniu 2000), a nocą uzupełniał go przez jakiś czas telezakupowy HSN (1:00 - 6:00).

 

W 1995 roku ruszył FilmNet. Przekaz był realizowany na Astrze 19,2°E z 10,921 GHz, pol. H z polskim dźwiękiem na 7.56 MHz. Była to część oferty pakietu MultiChoice (wraz z Discovery Channel, QVC, CMT i MTV Europe) i emisję kodowano w systemie VideoCrypt II. Przekaz realizowano do 31 marca 1997, ale polscy widzowie stracili dostęp miesiąc wcześniej, 28 lutego 1997 (kanał przejął CANAL+). Wtedy CANAL+ uznał, że jeden kanał filmowy jest lepszy niż dwa, teraz jakoś odwrotnie uważają :lol2:

 

1996

Polskie napisy dla Discovery Channel oficjalnie uruchomiono 22 stycznia 1996.

 

15 lutego 1996 na 11,489 GHz, pol. V (PAL, 6.60 MHz) pojawiła się Polonia 1, którą przeniesiono tu z 11,672 GHz, pol. H. Było to o tyle zaskakujące, że od początku było wiadomo, że transponder jest przeznaczony pod inny kanał - polski RTL 7 i Polonia 1 i tak będzie musiała z tego miejsca zniknąć. Mimo wszystko przekaz prowadzono aż do 18 listopada 1996. Na podnośnej 7.56 MHz nadawano polskie Radio Maryja (nie pamiętam już, czy wtedy emitowano gołe babki, ale jeśli tak, to musiało to być egzotyczne połączenie :lol2: ). Było tu też kilka innych zagranicznych stacji radiowych. We wrześniu 1996 krótko nocami pojawiał się tu erotyczny Eurotica, ale nie pamiętam, czy to było tylko promo, czy kodowany program "hard". 16 listopada Polonia 1 musiała się ewakuować (od 14 listopada awaryjnie na miesiąc kanał znalazł się na 16°E, szczegóły dalej).

 

1 kwietnia 1996 Polskie Radio zrezygnowało z emisji analogowej swoich stacji na podnośnych TV Polonii, tylko na 7.38 MHz został PR 5 - program dla zagranicy. To podobno wtedy Polskie Radio zaczęło emisję cyfrową na pozycji 7°E (stacjonował tam Eutelsat II F4M). Po naciskach słuchaczy w maju 1996 przekaz wznowiono, ale wróciły tylko PR1 na 7.58 MHz i PR3 na 7.74 MHz. W grudniu 1996 na 7.92 MHz pojawiło się Radio Maryja, które ewakuowało się z podnośnych Polonii 1. Taki zostaw stacji utrzymał się chyba do samego końca emisji analogowej TV Polonii.

 

10 kwietnia 1996 roku o 17:30 po raz pierwszy Eurosport wyemitował transmisję z polskim komentarzem. Przekaz kanału realizowano na 13°E z 11,390 GHz, pol. V, polskie audio było na 7.74 MHz. Analogowy Eurosport był też na Astrze 19,2°E, ale tam nie było polskiego komentarza. Od 9 lipca 1996 dźwięk był kodowany (Audio Secret) i przesunięto jego emisję na podnośną 7.38 MHz. Mimo kodowania polski komentarz był nadal dostępny jako dodatkowa ścieżka audio przy... polskim CANAL+. W przeciwieństwie do fonii samego CANAL+ była ona niekodowana (7.56 MHz, 16°E 11,617 GHz, pol. V), więc jeśli ktoś był w stanie dorzucić drugą antenę i osobny odbiornik (nie była to wtedy tania zabawa), to był w stanie poskładać Eurosport z polskim dźwiękiem. Od 1997 roku było łatwiej, bo CANAL+ przeniósł się na 13°E.

 

16 października 1996 na satelicie Amos 1 - 4°W na 11,389 GHz, pol. H (PAL, 6.60) pojawił się analogowy przekaz kanału ATV. Wyjściowo był to przekaz dla lokalnych kanałów kablowych - mogły go po dogadaniu się używać, wypełniając blokami lokalnymi (nawet nazwa - „Krajowa Telewizja Kablowa” na to wskazywała). Przekaz analogowy zakończono 10 czerwca 1997 roku (od tego czasu prowadzono emisję cyfrową, a ostatecznie kanały przejął Polsat, tworząc podwalinę platformy Polsatu 2 Cyfrowego, obecnego Cyfrowego Polsatu).

 

18 października 1996 RMF FM pojawił się na analogowych podnośnych kanału Polsat na 13°E (11,431 GHz, pol. H, 7.02/7.20 MHz AU-1). Zajął parametry, które zwykle kanały TV wykorzystywały do emisji stereofonicznej fonii, więc nadzieje na Polsat w stereo wyraźnie się zredukowały... 5 listopada 1996 wyłączono RMF FM z podnośnych kanału MTV Europe z 19,2°E.

 

Od 14 listopada 1996 do 20 grudnia 1996 swój epizod na 16°E miała Polonia 1. W związku ze startem kanału RTL 7 oraz brakiem pojemności na 13°E do przejęcia "od ręki" kanał musiał się salwować ucieczką z 13°E. Trafił nieszczęśliwie na częstotliwość 11,080 GHz, pol. H (PAL, 6.60 MHz), używaną dawniej przez TV Polonię. Nieszczęśliwie, bo ten transponder zajmował już wtedy startujący katarski kanał Al Jazeera i Polonia 1 mogła tam nadawać tylko między 5:00, a 13:00. Jeszcze podczas przekazu na 13°E przy kanale nadawano kilka stacji radiowych, w tym polskie Radio Maryja - stacje te z uwagi na tak drastyczne przycięcie godzin emisji - ulotniły się, Radio Maryja w grudniu 1996 pojawiło się przy TV Polonii na 13°E.

 

18 listopada 1996 od 5:00 testy na 11,489 GHz, pol. V (PAL, AU-1) rozpoczął zapowiadany polski kanał RTL 7. 28 listopada testy zamieniono na promo, a 9 grudnia 1996 o 19:00 kanał ruszył z emisją.

 

W połowie grudnia Polonia 1 została ściągnięta z 16°E z powrotem na 13°E, co stało się możliwe w momencie podjęcia pracy na 13°E przez satelitę Hot Bird 2. Kanał pojawił się na 11,785 GHz, pol. H (PAL, 6.60 MHz), został tam do 31 marca 1997.

 

1997

1 stycznia 1997 na 13°E na 11,516 GHz, pol. H pokazał się polski CANAL+. Kodowany w Nagravision Syster, PAL z dźwiękiem 6.60 MHz, dźwięk stereo uruchomiono kilka tygodni później (AU-1). Nadal emitowano fonię polskiego Eurosportu (7.56 MHz). Równoległy przekaz z 16°E z 11,617 GHz, pol. V wyłączono 2 lutego 1997.

 

28 lutego 1997 polscy widzowie stracili dostęp do kanału FilmNet. Przekaz na 19,2°E z 10.921 GHz, pol. H kontynuowano jednak jeszcze miesiąc - do 31 marca 1997 (m.in. dla węgierskich widzów). Było to skutkiem przejęcia NetHold (właściciel FilmNet-u) przez CANAL+.

 

1 marca 1997 na 13°E na 11,345 GHz, pol. H (PAL, 6.60 MHz) wystartował Polsat 2 (testy od 26.02.1997). Początek z pewnością podobał się widzom, bo aż do 28 kwietnia 1997 ramówka składała się z filmów. Później też nie było źle, np. o 7:00 i 19:00 można było oglądać tłumaczone serwisy informacyjne CNN. Nocą nadawano tu materiały dla sieci kablowych w negatywie określane jako TV Bryza - one pozostały tu gdzieś do połowy 1998 roku (?) - stały się zbędne, gdy sieć TV Bryza zaczęła retransmitować program Naszej TV.

 

Od 12 marca 1997 Polsat na 13°E (11,431 GHz, pol. H, PAL, 6.60) kodował obraz w wybranych filmach (premierach) w systemie SVC-31, co tłumaczył ograniczeniami dot. praw autorskich. Z takiego rozwiązania korzystano do 1999 roku, później obraz w ogóle zastępowano planszą promującą tworzącą się platformę Polsat 2 Cyfrowy (obecnie Cyfrowy Polsat) - gdy nadajniki naziemne i sieci kablowe były w stanie korzystać z dosyłu cyfrowego. Tu nieco więcej od SVC-31: http://www.sat-charts.eu/artykul,2055,P ... -foto.html

 

1 kwietnia 1997 Polonia 1 ponownie zmieniła parametry przekazu. Kanał pojawił się na 13°E na 11,977 GHz, pol. H (PAL, 6.60 MHz). W grudniu 1997 i styczniu 1998 dzielił czas antenowy z erotycznym SCT (tak - z tym, który jest teraz nadal cyfrowo do dziś ;) ). SCT wchodził w nocy, był kodowany w systemie określanym jako... Ping Pong :lol2: (jakaś modyfikacja Nokia Line). Polonia 1 została tu do samego końca transmisji analogowej (do końca kwietnia 1998).

 

Od kwietnia 1997 dodano polską ścieżkę dźwiękową do transmisji Herbalife Broadcasting Network (podnośna 8.10 MHz). Kanał nie był nowy, wtedy transmitowano go z 10°E z 11.163 GHz, pol. H jako blok w poniedziałki, środy i piątki od 19:00 do 20:30. Wcześniej kanał był na 13°E na 12,584 GHz, pol. V, ale wtedy nie było jeszcze polskiego audio. Później zmieniał godziny emisji - w poniedziałki i środy był 20:00 do 21:00, a w piątki od 21:00 do 22:00, a ostatecznie w poniedziałki, środy i piątki od 20:00 do 21:00. Jak wynika z niektórych wykazów polskie audio przeniesiono w 2001 roku na 7.92 MHz. Trudno stwierdzić jak długo prowadzono emisję. Zakończyła się w 2003 lub 2004 roku, możliwe że w maju 2004 (wtedy zniknął Herbalife w wersji dedykowanej dla Azji). Sam kanał to były po prostu materiały promocyjne dla sprzedawców produktów Herbalife i ew. zainteresowanych klientów. Częstotliwość cały czas była bez zmian, ale to nie był jedyny kanał z niej korzystający - nadawało tu wiele mini-kanałów analogowych we właśnie takich blokach w różnych dniach i godzinach oraz prowadzono okazjonalne przekazy dosyłowe.

 

W mniej-więcej tym samym okresie na tej samej pozycji satelitarnej nadawano także inny mini-kanał z polskim tłumaczeniem. W niedziele pomiędzy 10:00, a 12:00 na 11,575 GHz, pol. V (być może używano zamiennie innych częstotliwości) na 10°E emitowano nabożeństwa NAK (Neuapostolische Kirche - Kościół Nowoapostolski), polskie audio było na 7.92 MHz. Nie wiadomo jak długo realizowano emisje analogowe (i czy z tych samych parametrów), ale co ciekawe - kanał jest nadawany do dziś na 10°E cyfrowo, szyfrowany w BISS, nadal (podobno) z polską fonią, cały czas w niedziele od 10:00 do 12:00 - można polować ;)

 

Także od kwietnia 1997 rozpoczęto testy cyfrowego przekazu kanału ATV z Amosa 1 - 4°W na 11,387 GHz, pol. H. Najpierw robiono je do południa (7:00 - 10:00, później do 12:00). W tym czasie nie prowadzono emisji analogowej. Ostatecznie 10 czerwca 1997 zakończono analogowy przekaz ATV.

 

Od maja 1997 na 11,163 GHz, pol. H obserwowano w każdą sobotę od 9:00 do 12:00 emisje opisywane w tabelach TV Sat Magazynu jako PARR - w języku polskim. Niestety nigdy nie miałem okazji tego podejrzeć - jeśli ktoś pamięta co to konkretnie było - proszę o kontakt. Emisja w PAL z dźwiękiem 6.60 MHz. Transmisje pojawiały się przypuszczalnie do kwietnia 1998. Nie wykluczone, że były to materiały szkoleniowe dla jakiejś polskiej instytucji.

 

8 września 1997 do przekazu Animal Planet (sam kanał ruszył wcześniej) dodano polskie tłumaczenie. Niekodowaną emisję realizowano z 13°E z 11,055 GHz, pol. H (7.20 MHz). Kanał nadawano tu do ok. połowy października 1997 po czym przeniósł się na 11,307 GHz, pol. H (od 15.10.1997, wtedy emisję realizowano od 10:00 do 1:00), tam został do 31.03.1998 po czym przeszedł do emisji cyfrowej.

 

1998

Od 21 lutego 1998 przy analogowym CANAL+ na 13°E z 11,516 GHz, pol. H na podnośnej 7.74 MHz nadawano Radio WaWa, ale nietypowo, bo jako stacja w systemie ADR (Astra Digital Radio) - cyfrowy strumień MP2 192 kbit/s stereo. Wymagał odpowiednich odbiorników, aby móc uzyskać dostęp do transmisji. Przez ok. miesiąc od 26 marca przekaz emitowano dodatkowo analogowo z podnośnych 7.38/7.56 MHz - oficjalnie jako testy. Ponownie emisję analogową prowadzono od 18 października 1998 do połowy marca 1999, tym razem jako zastępstwo za wyłączony przekaz cyfrowy z pakietu TPSA Optocomp. Nie do końca pamiętam co w tym czasie stało się z polską fonią kanału Eurosport. Chyba po prostu wędrowała po innych podnośnych. Po wyłączeniu Radia WaWa ostatecznie na 7.38 MHz była polska ścieżka kanału Eurosport News, a na 7.56 MHz - Eurosportu.

 

31 marca 1998 wyłączono analogowy przekaz kanału Animal Planet z 13°E z 11,307 GHz, pol. H. Z tego samego transpondera nadawano dalej przez jakiś czas paczkę cyfrową Discovery, którą później przeniesiono na pozycję 4,8°E.

 

Z końcem kwietnia 1998 zakończono przekaz analogowy kanału Polonia 1 z 11,977 GHz, pol. H z 13°E. Emisję zastąpiono planszą testową z napisem "Aagesta Earth Station" - uplink kanału był wtedy w Sztokholmie. Nie wyjaśniono co się stało, ale jak wynikało z zagranicznych list mailingowych - po prostu nie zapłacili za transponder i ich odcięto, Szwedzi próbowali znaleźć innego dzierżawcę, ale nikt się nie znalazł. Polonia 1 była już wtedy emitowana cyfrowo i zapowiadano powrót do analogu, ale nie pamiętam, aby to kiedykolwiek nastąpiło i nie znalazłem też żadnej informacji w swoich archiwach - wszystko wskazuje więc na to, że nie.

 

W czerwcu 1998 roku RTL 7 z 13°E z 11,489 GHz, pol. V (PAL, AU-1) doczekał się teletekstu.

 

W lipcu 1998 do przekazu Polsatu 2 z 13°E z 11,345 GHz, pol. H (PAL, 6.60 MHz) dodano teletekst - ten sam, który nadawał Polsat. Polsat kontynuuje tą tradycję do dziś - do swoich kanałów tematycznych podpina jeden serwis teletekstu.

 

We wrześniu 1998 na Amosie 1 4°W na 11,344 GHz, pol. H (PAL, 6.60 MHz) pojawił się przekaz materiałów dla lokalnych kanałów kablowych określany jako ART TV. Emisję realizowano w takiej formie niezbyt długo, bo do 31 stycznia 1999, dalej tylko cyfrowo jako Lokalna TV, później Twoja TV Miejska. W połowie stycznia 2001 emisję zakodowano w Irdeto i stworzono mini-pakiet z erotycznym Private Gold, ale jeszcze tego samego roku w lipcu kanał zaprzestał emisji.

 

1999

Gdzieś z początkiem roku (luty?) zdjęto kodowanie VideoCrypt II z kanały Discovery Channel na Astrze (11,082 GHz, pol. H) - używano nadal VideoCrypt I dla kart brytyjskiego SKY, natomiast koło połowy roku (lipiec?) zaprzestano emisji polskiej fonii. Przekaz nie był potrzebny, sieci kablowe miały dosył cyfrowy, kanał był też na platformach satelitarnych (Wizja TV). Nie pamiętam tego precyzyjnie, nie jestem też pewny jak długo emitowano polskie napisy w teletekście.

 

2000

W styczniu 2000 Polsat w przekazie analogowym z 11,432 GHz, pol. H uruchomił emisję fonii z nietypowego zestawu podnośnych 7.56/7.74 MHz (równolegle do 6.60 MHz). Nie było to typowe AU-2, bo to składało się z pary 7.38/7.56 MHz. Nie jestem pewny, czy złożenie tego dawało w efekcie stereo (chyba nie, raczej były to dwie ścieżki mono).

 

1 kwietnia 2000 w miejscu Polsatu 2 na 13°E (11,345 GHz, pol. H) pojawił się kanał TV4. Od czerwca rozpoczęto emisję wybranych programów z jego anteny w stereo (7.02/7.20 AU-1).

 

Od 15 kwietnia 2000 zamiast analogowego Polsatu z 11,432 GHz, pol. H można było oglądać planszę informującą, że Polsat musiał przerwać emisję, bo jego zdaniem CANAL+ nielegalnie włączył ten kanał do swojej platformy. Przerwa nie była długa, chyba tylko 2 dni, ale faktycznie dzięki tym działaniem CANAL+ wyłączył wtedy Polsat ze swojej oferty, spór między nadawcami trwał jeszcze dłuższy czas. Ponieważ karma wraca, to kilka lat później Polsat został potraktowany w ten sam sposób przez TVP. Kto mieczem wojuje, od miecza ginie :P

 

Kanał TVN od początku był transmitowany cyfrowo, więc nic nie wskazywało, aby miał się pojawić w analogu. Jednak się pojawił - w połowie listopada na 13°E na 11,148 GHz, pol. H (wcześniej była tu niemiecka analogowa Viva, przekaz przeniesiono na 19,2°E, żeby móc walczyć na niemieckim rynku z MTV). Najpierw dźwięk nadawano na 6.65 MHz i 7.02 MHz - nie w stereo. Nie pamiętam jak długo utrzymał się taki stan, coś mi się kołacze, że na 7.20 MHz była po prostu cisza. Kanał pozostał tu do 26 września 2002.

 

2001

12 marca 2001 zakończono analogowy przekaz kanału Eurosport z 11,390 GHz, pol. V. Była tam jakiś czas plansza informacyjna, później emitowano tam włoski RAI News 24 i Eurosport News (krótko) oraz RAI Med - analogowo. Polska fonia Eurosportu i tak była kodowana, ale ogólnie była to pewna strata, gdyż Eurosport w formie niekodowanej nie był dostępny cyfrowo z 13°E.

 

1 kwietnia 2001 wyłączono analogowy przekaz Discovery Channel z Astry z 11,082 GHz, pol. H. Jeśli do tego czasu jeszcze nadawano polskie napisy w TXT, no to to był ich ostateczny koniec, ale i tak przekaz był od 1999 roku dostępny już tylko w ofercie brytyjskiego SKY. 1 kwietnia wyłączono dużą część analogowych transmisji brytyjskiego SKY z 19,2°E, co było związane z przejściem do transmisji cyfrowej na pozycji 28,2°E.

 

Oficjalnie od 1 czerwca 2001 (ale emisja ruszyła chyba dzień wcześniej 31 maja 2001) trochę nieoczekiwanie uruchomiono analogowy przekaz TV Puls. Kanał pojawił się na Astrze 19,2°E na 10,744 GHz, pol. H. Emisja tam była realizowana do 30 czerwca 2002 - kanał zmienił częstotliwość. Emisja w PAL, z dźwiękiem stereo AU-1, teletekst był dostępny z przekazem od mniej-więcej listopada 2001.

 

W sierpniu 2001 zakończono analogowy przekaz stacji RMF FM dostępnej przy kanale Polsat na 13°E z 11,431 GHz, pol. H. W tym czasie RMF FM był już dostępny cyfrowo, więc zapewne uznali, że nie ma sensu ciągnąć emisji analogowej.

 

Od 9 sierpnia 2001 krótki epizod w przekazie analogowym zaliczył TVN 24. Emisję realizowano z 11,178 GHz, pol. H tylko do 22 listopada 2001 jako promocję nowej stacji (PAL, 6.65 MHz). Na uwagę zasługiwała świetna jakość obrazu (na ile to było możliwe w emisji analogowej), natomiast dźwięk był jak pamiętam... taki sobie :P

 

12 października 2001 zakończono analogowy przekaz kanału TV4 z 13°E z 11,345 GHz, pol. H. Początkowo Polsat testował tu emisję cyfrową, ale w 2002 roku ponownie nadawano tu jakiś czas kanał analogowy - Polsat 2 International. TV4 nie zniknął jednak z odbiorników analogowych - przeniesiono go na 11,431 GHz, pol. H, gdzie zastąpił Polsat, który wtedy całkowicie zakończył przekaz analogowy.

 

W trzecim tygodniu listopada 2001 zakończono analogowy przekaz kanału CANAL+ Polska z 11,516 GHz, pol. H.

 

2002

Od 1 lutego 2002 na 11,345 GHz, pol. H na 13°E (PAL, 6.60) przez kilka miesięcy (do 31 października 2002) nadawano analogowo Polsat 2 International - krótki epizod zanim Polsat opuścił całkiem ten transponder (w 2004 roku używał go Eutelsat do testów pierwszych kanałów HD - oczywiście cyfrowo ;) ).

 

1 marca 2002 zakończyła się historia kanału RTL 7. Został zastąpiony w analogowym przekazie satelitarnym przez TVN Siedem - 13°E, 11,489 GHz, pol. V (PAL, AU-1). Emisja analogowa nie potrwała długo, 26 września 2002 zastąpił go główny TVN.

 

1 czerwca 2002 TV Puls zmienił transponder na 19,2°E. Przekaz pojawił się na 11,671 GHz, pol. H. Przez miesiąc nadawano go jednocześnie z 10,744 GHz, pol. H. Kanał pozostał na tych parametrach do 1 marca 2003.

 

26 września 2002 - w miejscu TVN Siedem na 11,489 GHz, pol. V rozpoczęto przekaz kanału TVN (PAL, AU-1). Kanał pozostał w tym miejscu (z lekką zmianą częstotliwości w trakcie) aż do samego końca przekazu analogowego. Wyłączono jego transmisję analogową z 11,148 GHz, pol. H.

 

2003

1 marca 2003 wyłączono analogowy przekaz TV Puls z 19,2°E z 11,671 GHz, pol. H. Kanał do analogu już nie powrócił. Przekaz analogowy "pomogły" zakończyć problemy finansowe nadawcy w tamtym czasie - miesiąc później kanał całkiem zniknął także z przekazu cyfrowego z uwagi na zaległości w opłatach do szwedów zapewniających wtedy uplink dosyłu na pozycji 4,8°E. TV Puls wznowił emisję cyfrową 1 lipca 2003.

 

2005

28 kwietnia 2005 wyłączono analogowy przekaz kanału TV4 z 13°E z 11,431 GHz, pol. H.

 

1 listopada 2005 ten sam los spotkał TV Polonię z 11,474 GHz, pol. H na 13°E. Jeśli się nie mylę, to stacje Polskiego Radia i Radio Maryja pozostały tam do samego końca i zniknęły jednocześnie.

 

2006

15 sierpnia analogowy przekaz TVN zmienił częstotliwość w związku z przełączeniem transpondera z satelity Hot Bird 1 na Hot Bird 7A, nową była 11,508 GHz, pol. V (PAL, AU-1). Była to swoją drogą ciekawa sytuacja, bo samo przełączenie satelitów miało miejsce w nocy z 19 na 20 kwietnia 2006, ale mimo tego z jakiegoś powodu analogowy TVN został samotnie na Hot Birdzie 1 na niemal 4 kolejne miesiące. Z uwagi na różniącą się częstotliwość to lekko blokowało inny transponder (11,470 GHz, pol. V). Mimo wszystko Eutelsat i TVN jakoś zawiesiły się w takiej sytuacji.

 

2008

15 grudnia zakończono analogową emisję kanału TVN z 11,508 GHz, pol. V na 13°E. Przez bodajże 3 dni była tu plansza reklamująca ofertę Telewizji na Kartę, a następnie transponder przeszedł na przekaz cyfrowy i jest tak używany przez TVN do dziś. To był zarazem koniec polskiego analogu, TVN był ostatnim kanałem tak nadawanym i utrzymał się nad wyraz długo, pamiętam że spodziewano się jego wyłączenia jeszcze w 2006 roku przy przejściu na Hot Bird-a 7A.

 

----------

 

Zapraszam forumowiczów do uzupełniania tej historii - jeśli pamiętacie coś lub jesteście to w stanie podeprzeć jakimiś źródłami, to proszę dopisywać uwagi w kolejnych postach. Jeśli informacje będą potwierdzone, to wyedytuję ten post i uwzględnię stosownie autora poprawki w tekście ;)

Edytowane przez Mr. Orbita
Aktualizacja: dotarłem do kilku szczegółów dotyczących początków polskiego analogu.
  • Popieram 3
  • Lubię to 3
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Ale wiedza za to ci należy wieki szacunek czapka z głów przypomniałeś mi dzieciństwo, bo ja miałem sat analog latach 97-01 do tego tylko FTA miałem wtedy 5 lat jak pierwszy raz uruchomiłem tuner sat a 8 lat jak zakończyłem przygodę sat analog na rzecz kablówki.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Świetny artykuł. Podziwiam pamięć i zapał do notowania. Ja wprawdzie zainteresowałem się TV-SAT trochę wcześniej bo w 1990 r (Echostar sr-1500, przestrojony na PAL Jowisz 04 i antena 1,2 m też Echostara którą używam do dziś) ale nie mam zbyt wielu notatek. Trochę mam w pamięci ale nie jestem w stanie niczego podważyć. Mam trochę starych numerów TV-SAT Magazynu (choć nie wiem czy aż tak starych), jak coś znajdę z tych lat 92-94 to pomogę zweryfikować. ATV z Amosa to Atomic TV?

 

PS. Sat Kuriera znam od pierwszego numeru (zaprenumerowałem dzięki Łączce Telezajączka w telegazecie) i mam wszystkie egzemplarze :)

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

@Mr. Orbita

 

Dzięki za świetnego posta z historią :) Przypomniało mi się moje dzieciństwo, mimo że bez telewizji satelitarnej - to jednak talerze za oknami pamiętam. Pamiętam z wymienionych informacji 1 kwietnia 2000r., gdy zamiast Nasza TV pojawił się nagle TV 4.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

- informacje z teletekstu niemieckiego Sat.1 oraz francuskiego TV5 (były tam kąciki satelitarne)

Mała poprawka, na niemieckim teletekstu Sat.1 nigdy nie było informacji o tvsat - tylko na 3sat :jupi:

Na teletekst-cie TVP2 - emisja nazywała się - Orbita bez tajemnic

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Pamiętam z wymienionych informacji 1 kwietnia 2000r., gdy zamiast Nasza TV pojawił się nagle TV 4.

Żywot Naszej TV zakończył się dość podle. Sygnał nagle przerwano, po czym na chwilę wrócił, by za chwilę wyemitować bufor TV4. Było to 31 marca wieczorem, ok. godziny 22 (pamiętam, bo wtedy chciałem obejrzeć Dziennik).

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Post super :D.

Co do analogowego TVNu to wydaje mi się, że oni dłuższy czas nadawali i tak na jakimś małym wycinku transpondera (przez co też trudno było złapać ten kanał bez analogowych "dropów") - na reszcie leciała już paczka cyfrowa.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

- informacje z teletekstu niemieckiego Sat.1 oraz francuskiego TV5 (były tam kąciki satelitarne)

Mała poprawka, na niemieckim teletekstu Sat.1 nigdy nie było informacji o tvsat - tylko na 3sat :jupi:

Była też na Sat.1 - nawet pamiętam, że była to strona 517 ;) 3sat o dziwo nie pamiętam, nie korzystałem z tego...

 

Post super :D.

Co do analogowego TVNu to wydaje mi się, że oni dłuższy czas nadawali i tak na jakimś małym wycinku transpondera (przez co też trudno było złapać ten kanał bez analogowych "dropów") - na reszcie leciała już paczka cyfrowa.

Tak - to była część tp. 15, na drugiej części leciał TVN HD w SCPC.

 

15 grudnia zakończono analogową emisję kanału TVN z 11,508 GHz, pol. V na 13°E.

A czy nie było to przypadkiem 11.513 lub 11.523?

11,523 GHz, pol. V to był ten cyfrowy TVN HD w SCPC (SR: 5000, FEC: 7/8), natomiast analogowy TVN być może był lekko cofnięty - ale nie dokopałem się do innej częstotliwości.

 

Cały czas w wykazie są pewne luki i niejasności, np. ten analogowy PARR z 16°E - czy ktokolwiek jest w stanie przywołać co to było?

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

- informacje z teletekstu niemieckiego Sat.1 oraz francuskiego TV5 (były tam kąciki satelitarne)

Mała poprawka, na niemieckim teletekstu Sat.1 nigdy nie było informacji o tvsat - tylko na 3sat :jupi:

Na teletekst-cie TVP2 - emisja nazywała się - Orbita bez tajemnic

Pamiętam, że dawniej w teletekście telewizji czeskiej publicznej też był kącik satelitarny. :)

A że wówczas odbierałem też czeską telewizję z anteny naziemnej (oczywiście analogowo) to nieraz też tam zaglądałem. Dużo dało się zrozumieć z racji podobieństwa języka. ;)

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 miesiące temu...

[...] np. ten analogowy PARR z 16°E - czy ktokolwiek jest w stanie przywołać co to było?

 

Prawdopodobnie chodzi o Polską Agencję Rozwoju Regionalnego. W Satelitarnych szperaczach To&Owo jest wzmianka na ten temat w numerze 15 z 1997r. Osobiście nigdy nie oglądałem, więc nic więcej powiedzieć nie potrafię.

813a9a477a8fa375m.jpg

 

Polonia 1 na pewno była pierwsza na 13°E. W starych wykazach wyszukałem, że już była tutaj, gdy TV Polonia i Polsat nadawały jeszcze z pozycji 16°E.

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

Ja z tego jak przeglądałem parametry odbioru TV Polonia ( na ichnej telegazecie), to zapamiętałem, że nadawała też na innych pozycjach w Europie  np. na satelicie Kopernicus (edit: ale to raczej już cyfrowe nadawanie było)

Edytowane przez tomekjot
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 2 tygodnie później...

Brawo za tak obszerną widzę na prawdę kłaniam się nisko :) Chodź byłem mały pamiętam jak montowali dużą antenę sat za oknem :) Potem dosyć długo utrzymywał się u nas analog do czasu kiedy kanały albo były wyłączane albo przechodziły na nadawanie cyfrowe. Nawet do tej pory wraz z dekoderem cyfrowym leży i tu was zaskoczę 'nawet podłączony do prądu' analogowy dekoder Amstrad :D Moim jednym skrytym marzeniem było aby eutelsat uruchomił przynajmniej jeden transponder nadający analogowy sygnał :)

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 4 miesiące temu...

Dołącz do dyskusji

Możesz dodać zawartość już teraz a zarejestrować się później. Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się aby dodać zawartość za jego pomocą.

Gość
Dodaj odpowiedź do tematu...

×   Wklejono zawartość z formatowaniem.   Przywróć formatowanie

  Dozwolonych jest tylko 75 emoji.

×   Odnośnik został automatycznie osadzony.   Przywróć wyświetlanie jako odnośnik

×   Przywrócono poprzednią zawartość.   Wyczyść edytor

×   Nie możesz bezpośrednio wkleić grafiki. Dodaj lub załącz grafiki z adresu URL.

 Udostępnij

  • Ostatnio przeglądający   0 użytkowników

    • Brak zarejestrowanych użytkowników przeglądających tę stronę.
×
×
  • Dodaj nową pozycję...